Drive (2011)

Tak powinno wyglądać dobre kino akcji, bo w tym filmie wszystko dawkowane jest z umiarem. Fabuła nie jest skomplikowana, dialogi sprowadzone do minimum, scen akcji nie ma w nadmiarze, zaś przemoc, choć wyjątkowo brutalna, jest w pełni uzasadniona. Główny bohater ma wiele zajęć – jest kierowcą, kaskaderem, mechanikiem, a wkrótce dojdzie do tego jeszcze jedno zadanie, związane z młodą kobietą imieniem Irene.

Nie jest to jednak film o miłości – Irene jest żoną i matką, a kierowca nie zamierza wikłać się w romans, mimo że pojawia się między nimi pewnego rodzaju uczucie. To uczucie wyrażane jest jednak bez słów, wyczuwalne jako chemia między nimi, a scena pocałunku w windzie zaskakuje tym, jak w jednej chwili romantyczny moment zamienia się w brutalne morderstwo.

Wykreowany przy pomocy nastrojowych zdjęć i odpowiednio dobranej muzyki, klimat wciągnął mnie od samego początku. A jest on specyficzny, typowo „samochodowy” – przejażdżka po oświetlonych latarniami nocnych uliczkach, ucieczka do podziemnego garażu, praca w warsztacie samochodowym, finałowa rozgrywka na parkingu.

Radość z prowadzenia auta może jednak gwałtownie zmienić się w walkę o przetrwanie, kiedy w ponurym miasteczku dochodzi do napadów rabunkowych, wymuszania posłuszeństwa przy pomocy pięści czy zabijania niewygodnych świadków.

Jednak nawet w tak nieprzyjaznym mieście znajdzie się tajemniczy bohater, który wymierzy sprawiedliwość przestępcom oraz pomoże bezbronnej kobiecie i to zupełnie bezinteresownie. Reżyseria, sposób filmowania, nastrojowe ujęcia wskazują, że film nakręcił prawdziwy wizjoner, a nie hollywoodzki rzemieślnik.

Film nagrodzono w Cannes z powodu oryginalnego sposobu filmowania, a nie z powodu treści. I na tą nagrodę w pelni zasłużył, bo klimat mocno wciąga, a fabuła, choć nieco przewidywalna, momentami zaskakuje i trzyma w napięciu.

Świetnie skonstruowane są w filmie postacie, szczególnie postać głównego bohatera. Każdy mężczyzna może się z nim identyfikować. To człowiek opanowany i małomówny, który lubi swoją pracę, dobrze wykonuje swoje obowiązki, ale nie boi się działać wbrew prawu. Kiedy poznaje rodzinę, która wpadła w kłopoty z mafią, nie zawaha się udzielić pomocy, chociaż wie że wtykanie nosa w nie swoje sprawy nie przyniesie mu chwały ani zysków.

A wtrącanie się do mafijnych porachunków to raczej samobójstwo. Nie wiemy nic o jego przeszłości, nie znamy motywów jego działania, a jednak wzbudza zaufanie i sympatię. Kierowca z filmu Refna przypomina bohaterów klasycznych filmów drogi z lat ’70 (tj. Znikający punkt czy Two-Lane Blacktop), dla których jedynym domem jest samochód, najlepszym przyjacielem głos wydobywający się z radia, a życie polega na ciągłym podróżowaniu.

Chociaż czarne charaktery są zawsze ciekawsze od bohaterów pozytywnych, a Albert Brooks świetnie zagrał bezwzględnego przestępcę, to jednak największe wrażenie zrobił na mnie odtwórca głównej roli – Ryan Gosling. Już w prologu widzimy jego opanowanie w stresującej sytuacji, umiejętność szybkiego działania, a także brak emocji i chłód w oczach.

Scena, w której bez mrugnięcia okiem (dosłownie) grozi facetowi w barze jest zaś zapowiedzią, że drzemie w nim bestia, która na pewno wkrótce się ujawni. Wkrótce w jego przenikliwych, niebieskich oczach pojawia się gniew i wściekłość, dochodzą do tego wymowne gesty, takie jak zaciskająca się pięść i już wiadomo, że nie będzie litości ani bezsensownego gadania tylko przemoc, krew i śmierć. Gosling jest przekonujący zarówno jako kontrolujący swoje emocje kierowca, jak i nieobliczalny i groźny antybohater.

Zupełnie nie przeszkadza brak efektownych pościgów samochodowych. Twórcy filmu jako miłośnicy motoryzacji starali się uniknąć niszczenia samochodów. Dobrym pomysłem jest także prawie całkowita rezygnacja z wątku policjantów prowadzących śledztwo w sprawie morderstw i ścigających głównego bohatera, który często się pojawia w tego typu filmach. Widać, że reżyser wraz ze scenarzystą dokonali słusznych wyborów, dzięki czemu powstał znakomity film.

Mimo nagrody w Cannes jest to pełnokrwiste kino akcji, w którym nie należy się doszukiwać głębszych treści. Ale kto nastawia się na dynamiczne i efektowne kino gatunkowe też może się rozczarować, bo w obrazie tym jest mimo wszystko sporo ładunku autorskiego. Tak jak samochód powoli nabiera prędkości, tak akcja filmu powoli nabiera tempa i przyśpiesza tylko sporadycznie, w momentach pełnych napięcia.

I pod tym względem Drive przypomina klasyczne filmy sensacyjne z lat ’70, czy nawet jest ch swoistego rodzaju kopią, szczególnie narzuca sie porównanie z Kierowcą w reż. Waltera Hilla. Akcja i fabuła były w nich tylko dodatkiem i pretekstem dla wyczynów głównego bohatera – outsidera i samotnika, ceniącego spokój i wolność, walczącego o te cenne dla każdego człowieka wartości.

Mariusz Czernic

 

Oryginalny tytuł: Drive
Produkcja: USA, 2011
Dystrybucja w Polsce: Tim Film Studio
Ocena MGV: 4/5