Pomimo akceptacji krótszego czasu pracy bez redukcji pensji przez 51% pracowników w Islandii w latach 2021-2022, PKB kraju nie tylko nie zmniejszyło się, ale wyraźnie wzrosło. Jest to wymierne potwierdzenie skuteczności eksperymentu gospodarczego, na który nie wszyscy patrzą w Europie przychylnie… okazuje się jednak, że dla jego rozszerzenia istnieją racjonalne podstawy.
W 2023 wartość PKB Islandii wzrosła o 4,1%, co oznacza znaczącą ekspansję gospodarczą, jako że w latach 2006-2015 islandzka gospodarka wzrastała tylko o 2% w skali rocznej. Jest to poważny wynik, gdyż nordycki kraj przebiła w Europie pod tym względem tylko Malta. Jednocześnie, bezrobocie w Islandii pozostaje na bardzo niskim poziomie 3,6%.
Rezultaty wywiadu społecznego zostały opublikowane przez londyński think tank: Instytut Autonomiczny oraz Stowarzyszenie na rzecz Zrównoważenia i Demokracji z Reykjavíku, w dokumencie On firmer ground: Iceland’s ongoing experience of shorter working weeks, którego autorzy podkreślają, że na skutek wcześniejszych programów pilotażowych, w latach 2021-2022 59% pracowników w Islandii dostało ofertę zmniejszenia wymiaru pracy tygodniowej do 35-36 godzin (tylko 8% nie zdecydowało się na ten krok).
Najważniejsze wnioski z raportu to:
- 62% pracowników uczestniczących w eksperymencie odnotowało większą satysfakcję z nowego planu pracy
- 97% pracowników odnotowało, że równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym pozostała taka sama lub lepsza (wyraźną poprawę odnotowało 52%)
- 42% pracowników uczestniczących w eksperymencie odnotowało zmniejszony stres w życiu prywatnym (jego zwiększenie odnotowało tylko 6%)
Jak czytamy również w raporcie: Islandzki program redukcji czasu pracy był niekiedy krytykowany przez stowarzyszenia pracodawców na podstawie postulowanego wpływu na finanse firmy, czyli ze względu na zwiększone wydatki. Jednak dodatkowe koszty związane z redukcją czasu pracy, ponoszone przez cały sektor publiczny w 2022, stanowią nie więcej niż 0,11% całości budżetu, a więc bardzo małą sumę w kontekście polepszenia jakości życia tysiąca pracowników.
Wydajność pracy w Islandii wzrosła dodatkowo najbardziej ze wszystkich krajów nordyckich w ciągu ostatnich pięciu lat, co warto odnotować, gdyż krytycy redukcji czasu pracy cały czas powtarzali, iż produktywność nigdy nie wzrośnie. Powodem tej zmiany jest najprawdopodobniej reorganizacja pracy i lepsza organizacja zmian – strategie, które miały na celu przygotowanie ludzi do redukcji czasu pracy – ale również konsultacje związane z implementacją zredukowanego czasu pracy. Gospodarka pozostała silna po wprowadzeniu zmian.
Conradino Beb
Źródło: On firmer ground: Iceland’s ongoing experience of shorter working weeks
magivanga.com 