Mózgi wyborców naszpikowane fałszywymi wiadomościami (fake njusami) – szczególnie takimi, które wzmacniają osobiste poglądy polityczne – zaczynają kreować fałszywe wspomnienia, twierdzą badacze.
Badanie przeprowadzone przez psychologów z Uniwersytetu w Cork i Uniwersytetu Kalifornijskiego w trakcie referendum aborcyjnego w Irlandii w 2018 sugeruje, iż rozprzestrzenianie się fałszywych njusów ma bardzo poważny wpływ na decyzje wyborcze. Badanie jest pionierskie, ponieważ analizuje wpływ dezinformacji i fałszywych wspomnień na prawdziwe głosowanie.
Jak twierdzi szef zespołu badawczego, Gillian Murphy: W nasyconym emocjonalnie, stronniczym kontekście politycznym, jak w przypadku nadchodzących wyborów prezydenckich w USA, wyborcy mogą pamiętać całkowicie sfabrykowane wiadomości. Konkretnie, mogą mieć tendencje do “pamiętania” skandali, które obniżają zaufanie do kandydata opozycji.
Badanie zostało przeprowadzone online na próbce 3,140 wyborców, którzy dostali do przeczytania sześć różnych informacji prasowych, z których dwie zostały całkowicie zmyślone – ich tematem było nielegalne lub prowokatorskie zachowanie polityków z obydwóch stron barykady.
Po przeczytaniu wszystkich njusów badani zostali zapytani, czy słyszeli o opisywanych wydarzeniach, a w przypadku odpowiedzi potwierdzającej byli proszeni o opisanie swoich wspomnień.
Następnie psychologowie informowali badanych, że niektóre, przeczytane przez nich njusy, były fałszywe, i prosili o ich identyfikację. Na samym końcu badani przechodzili test kognitywny.
Wyniki, opisane przez naukowców w czasopiśmie Psychological Science, są niezwykle interesujące. Prawie połowa badanych miała jakieś wspomnienie dotyczące zmyślonej wiadomości; wiele osób pamiętało ją nawet w szczegółach.
Jednostki będące zwolennikami legalizacji aborcji miały wyższą tendencję do tworzenia fałszywych wspomnień na temat przeciwników referendum, a jednostki będące przeciwko legalizacji aborcji na temat proponentów referendum.
Co jednak ciekawsze, wielu badanych nie było w stanie się pozbyć fałszywego wspomnienia nawet po zapoznaniu się z fikcyjnością danego njusa, a kilku z badanych zapamiętało szczegóły, które w ogóle się w nim nie pojawiły!
Pokazuje to, jak łatwo jest zaszczepiać całkowicie sfabrykowane wspomnienia, nawet przy braku zaufania wyborców i gdy pokazywaniu fałszywych wiadomości towarzyszy bezpośrednie ostrzeżenie – podsumowuje Murphy.
Oświecające były także wyniki testu kognitywnego. Ci z niższym wynikiem wcale nie mieli wyższej tendencji do kreowania fałszywych wspomnień, ale mieli za to wyższą tendencję do tworzenia wspomnień zgodnych z własnymi poglądami politycznymi.
Badacze wnioskują, że ludzie z wyższymi zdolnościami kognitywnymi pozostają bardziej krytyczni wobec używanych przez siebie mediów i własnej stronniczości.
Głównym problemem wg psychologów pozostaje przeciwdziałanie temu zjawisku, jako że ludzie przekonani o prawdziwości sfabrykowanej informacji działają zgodnie z nią i pozostają odporni na wszelkie argumenty krytyczne.
Conradino Beb
Źródło: Psychological Science