Video nasties to brytyjski termin, który po raz pierwszy pojawił się w dyskursie medialnym na początku 1982. Stworzony przez znaną konserwatystkę i działaczkę religijną Mary Whitehouse, stojącą na czele National Viewers’ and Listeners Association, ten chwytliwy slogan wsadził do jednej szufladki filmy eksploatacji, niskobudżetowe slashery i horrory typu gore, które zaczęły zalewać rynek brytyjski dzięki upowszechnieniu się kasety VHS.
Mimo że zajmująca się cenzurą British Board of Film Censors (BBFC) została utworzona w 1912, zadaniem organu była jedynie klasyfikacja filmów, pokazywanych w obiegu kinowym. Rewolucja VHS końca lat ’70 sprawiła jednak, że wiele z niskobudżetowych obrazów, produkowanych głównie w USA i we Włoszech, przestała trafiać do kin i była dystrybuowana wyłącznie na taśmach wideo. Tym samym brytyjscy dystrybutorzy zyskali nagle wolną rękę w reklamowaniu i sprzedaży swoich produktów nie musząc martwić się o cenzorski certyfikat.
Jednak dynamicznie rosnący rynek wpadł w oko brytyjskich mediów, kiedy firma Video Instant Picture Company (VIPCO) postanowiła zareklamować jeden ze swoich hitów The Driller Killer w kilkunastu magazynach wideo jednocześnie, posługując się dla lepszego efektu krwawą okładką. Kampania została zaskarżona do Advertising Standards Agency, która postanowiła zająć się sprawą, ale prawdziwą burzę wywołała dopiero bomba PR-owa, podłożona przez firmę Go Video. Próbując powiększyć buzz wokół swojego hitu Cannibal Holocaust, kierownictwo firmy napisało anonimowy list do Mary Whitehouse, a ta rozpętała wokół filmu prawdziwe piekło.
Temat szybko podchwyciły głodne nośnych tematów brytyjskie media, z których dziennik The Sunday Times jako pierwszy opublikował artykuł pt. How high street horror is invading the home w maju 1982 Wkrótce doszły publikacje w brukowcach typu Daily Mail i The Sun, które grając pod konserwatywny segment czytelniczy, wypowiedziały video nasties prawdziwą wojnę! Skutki tej medialnej histerii szybko przerosły oczekiwania dystrybutorów taśm wideo, skupionych w Video Retailers Association, która znalazła się pod agresywnym ostrzałem medialnym i politycznym.
Ostatecznym efektem wojny stało się opublikowanie listy 72 video nasties w czerwcu 1983 przez prokuratora generalnego (Director of Public Prosecution), które trafiły pod sąd, oskarżone o złamanie ustawy regulującej publiczną moralność: Obscene Publications Act z 1959. We wrześniu tego samego roku konserwatywny parlamentarzysta Graham Bright zaproponował również nowy projekt cenzorski o nazwie Private Member’s Bill. Rok później został on ostatecznie uchwalony przez parlament brytyjski jako ustawa Video Recordings Act.
Opublikowanie słynnej listy umożliwiło dystrybutorom i sprzedawcom pozbycie się ze swojej oferty tytułów, które aż do czerwca 1983 były rekwirowane przez policję bez ostrzeżenia wprowadzając absolutny chaos do działalności handlowej. Wejście Video Recordings Act w życie 1 września 1985 zmusiło jednak wszystkich graczy do wcześniejszego przedstawienia BBFC filmów, które miały zostać wprowadzone na rynek. W efekcie część z video nasties ukazała się na rynku brytyjskim w pociętej wersji, a część uniknęła nawet noża.
Z czasem dokonano także reklasyfikacji niektórych z wcześniej zbanowanych obrazów i można je dzisiaj oglądać na Wyspach jako FULL CUTS, ale pewne filmy – wśród których wciąż figuruje Cannibal Holocaust – do dzisiaj pozbawione są najbardziej drastycznych scen i Brytyjczycy pełne wersje muszą ściągać ze Stanów Zjednoczonych. Poniżej oryginalna lista 72 kontrowersyjnych filmów, która została podzielona na dwie części.
Filmy postawione przed sądem i zbanowane do odwołania:
- Absurd (włoski tytuł: Rosso Sangue; inne tytuły: The Monster Hunter, Anthropophagus 2)
- Andy Warhol’s Frankenstein (aka. Flesh for Frankenstein)
- Antropophagus (oryginalny tytuł: Antropophagus; inne tytuły: Anthropophagous, Anthropophagous: The Beast, Antropofago, Gomia, Terror en el Mar Egeo, Man Beast, Man-Eater, The Savage Island)
- Blood Feast
- Blood Rites (oryginalny tytuł: The Ghastly Ones)
- Bloody Moon (oryginalny tytuł: Die Säge des Todes)
- The Burning
- Cannibal Apocalypse (oryginalny tytuł: Apocalypse Domani)
- Cannibal Ferox (aka. Make Them Die Slowly)
- Cannibal Holocaust
- The Cannibal Man
- Devil Hunter (oryginalny tytuł: Il cacciatore di uomini)
- Don’t Go in the Woods
- The Driller Killer
- Evilspeak
- Exposé (aka. House on Straw Hill)
- Faces of Death
- Fight for Your Life
- The House by the Cemetery (oryginalny tytuł: Quella villa accanto al cimitero)
- The House on the Edge of the Park (oryginalny tytuł: La casa sperduta nel parco)
- I Spit on Your Grave (oryginalny tytuł: Day of the Woman)
- Island of Death (oryginalny tytuł: Ta Pedhia tou dhiavolou; inne tytuły: Devils in Mykonos, A Craving For Lust)
- La Bestia in Calore (angielski tytuł: The Beast in Heat; aka. SS Hell Camp)
- La Maldicion de la Bestia (aka. The Werewolf and the Yeti, Night of the Howling Beast)
- The Last House on the Left
- Last Orgy of the Third Reich (oryginalny tytuł: L’ultima orgia del III Reich; aka. Gestapo’s Last Orgy)
- Lisa, Lisa (alternatywne tytuły: Axe, California Axe Massacre, The Axe Murders)
- Love Camp 7
- Mardi Gras Massacre
- Night of the Bloody Apes (oryginalny tytuł: La Horripilante bestia humana)
- Night of the Demon
- Nightmare (aka. Nightmares in a Damaged Brain)
- Snuff
- SS Experiment Camp (oryginalny tytuł: Lager SSadis Kastrat Kommandantur; aka. SS Experiment Love Camp)
- Tenebrae (oryginalny tytuł: Tenebre)
- There Was a Little Girl (aka. Madhouse)
- Toxic Zombies (alternatywne tytuły: Forest of Fear, Bloodeaters)
- Twitch of the Death Nerve (oryginalny tytuł: Reazione a Catena; alternatywne tytuły: A Bay of Blood, Blood Bath)
- Zombi 2 (alternatywne tytuły: Zombie, Zombie Flesh Eaters)
Filmy postawione przed sądem, które uniknęły wyroku skazującego:
- The Beyond (oryginalny tytuł: E Tu Vivrai Nel Terrore ‒ L’Aldilà; aka. Seven Doors of Death)
- The Boogeyman
- Cannibal Terror (oryginalny tytuł: Terror Caníbal)
- Contamination
- Dead & Buried
- Delirium (aka. Psycho Puppet)
- Don’t Go in the House
- Don’t Go Near the Park
- The Dorm That Dripped Blood (alternatywne tytuły: Pranks, Death Dorm)
- Eaten Alive (aka. Death Trap)
- The Evil Dead
- The Forgotten (aka. Don’t Look in the Basement)
- Frozen Scream
- The Funhouse
- Hell of the Living Dead (aka. Zombie Creeping Flesh, Virus)
- Human Experiments
- I Miss You, Hugs and Kisses (aka. Drop Dead Dearest)
- Il paese del sesso selvaggio (alternatywne tytuły: The Man from Deep River, Deep River Savages)
- Inferno
- Killer Nun (oryginalny tytuł: Suor Omicidi)
- L’ultimo treno della notte (alternatywne tytuły: Late Night Trains, Night Train Murders)
- Let Sleeping Corpses Lie (oryginalny tytuł: Non si deve profanare il sonno dei morti; aka. The Living Dead at Manchester Morgue, Don’t Open the Window)
- The Mountain of the Cannibal God (oryginalny tytuł: La montagna del dio cannibale; alternatywne tytuły: Prisoner of the Cannibal God, Slave of the Cannibal God)
- Night School (aka. Terror Eyes)
- Night Warning (alternatywne tytuły: Butcher, Baker, Nightmare Maker, Nightmare Maker)
- Possession
- Revenge of the Bogey Man (oryginalny tytuł: Boogeyman II)
- The Slayer
- The Toolbox Murders
- Unhinged
- Visiting Hours
- The Witch Who Came From the Sea
- Women Behind Bars (francuski tytuł: Des diamants pour l’enfer)
Conradino Beb
Video nasties to ciekawy temat, można by nawet się pokusić o zrobienie rankingu najlepszych filmów z listy video nasties, bo z tego co się orientuję sporo jest na liście słabych filmów i warto wyróżnić te najlepsze.
W sumie to dziwne, że niesławne „Salo – 120 dni Sodomy” Pasoliniego jakoś się uchowało i zostało pominięte przez cenzorów, bo to chyba najgorszy przykład szokowania publiczności.
PolubieniePolubienie
Czesc tych „kontrowersyjnych” niegdys dziel to filmy wrecz nieogladalne, camp po calosci. Wezmy „Absurd” Joe D’Amato – bzdura jakich malo 🙂 Zanim jednak przeprowadzono proces video nasties, duzo z nich znalazla sie na liscie ze wzgledu na okladki, tytuly albo jedna, glupia scene, upchnieta gdzies w polowie filmu. Cala histeria byla typowym przykladem zabiegow cenzorskich, ktore chcialy widziec same siebie jako moralnie nienaganna tkanke spoleczna, a w istocie osmieszyly sam mechanizm wladzy… ale byly to tez inne czasy dla Wielkiej Brytanii, rzady Torysow, wychodzenie z kryzysu ekonomicznego. Teraz to juz historia!
PolubieniePolubienie
,,Absurd” jest jeszcze całkiem przyzwoity, to thrash z wyższej półki, ma niezły, deliryczny klimat, a cała absurdalnośc fabuły działa tu imo na korzyśc: to jest, jak upiorny, nocny majak, do tego w miarę zgrabnie nakręcony. W kategorii chorych, porąbanych filmów ( bo trudno tu inną przykładac) – daje satysfakcję i nie osłabia jakimiś rażącymi niedoróbkami. ,,Don’t go to the Woods”, to jest dopiero szmelc.
Jest tu parę tytułów absolutnie kanonicznych i reprezentatywnych dla konkretnych podgatunków horroru, jak ,,Tenebrae” ( giallo) , ,,I Spit on Your Grave ” i ,, Last House on Left”( r’n’r), ,,Night of Demon” ( monster movie), ,,The Burning” (backwoods slasher), czy chocby ,,House by the Cemetery” i ,, Zombie” Fulciego., które w licznych dysertacjach traktuje się z rewerencją godną prawdziwych klasyków.
Idzie też tu wyłowic rzeczy nad wyraz oryginalne, jak ,,Flesh for Frankenstein” Morriseya, czy ,,Driller Killer” Ferrary – jeden z najbardziej wnikliwych filmów o procesie twórczym, niespełnieniu i szaleństwie.
Są też pozycje par excellence szkodliwe, ale i w tym wypadku bardziej sprawę zjebano, niż uratowano. Banowanie kanibalistycznych filmów Deodato i Lenziego, ze względu na sadyzm na żywo wobec zwierząt ma sens czysto pozorny, nakręcając mimochodem otoczkę ,,,guilty pleasure” i
robiąc im reklamę, o jakiej nikomu się wcześniej nie śniło. Chyba każdy , kto się na takie praktyki nie godzi, sam zakłada bana tym ścierwom i po prostu ich nie ogląda.
Wielu pozycji z VN nie znam – w nazisploitach, to mam potężne braki – no i pozostając przy guilty pleasure, ,,Island of Death” Mastorakisa pasowałoby obadac.
.
PolubieniePolubienie
„Absurd” mi nie wszedl, znaczy sie doceniam niskobudzetowa kreacje chorej wyobrazni, ale film jest nudny, jak flaki z olejem 😀
PolubieniePolubienie
Początek i finał są spoko git, środek faktycznie ,momentami klapnięty. Dwa do jednego 🙂
PolubieniePolubienie
Jest artykuł na ten temat w najnowszym „Filmie”: http://www.film.com.pl/polecamy/id,394120/Video-nasties.html
PolubieniePolubienie
yhy, sie wzieli za temat, bo zrobil sie nagle popularny 🙂
PolubieniePolubienie